Als je het over Berlijn hebt, dan heb je het al snel over de muur die deze prachtige hoofdstad jarenlang verdeeld heeft. De Berlijnse Muur is ondanks het feit dat hij vrijwel geheel verdwenen is dan ook een begrip onder jong en oud. Deze op sommige plekken bijna honderd meter brede constructie heeft maar liefst 28 jaar de stad Berlijn fysiek in twee stukken verdeeld. De Muur is tegenwoordig één van de weinige wereldwijd bekende bezienswaardigheden die niet op de Werelderfgoedlijst van UNESCO voorkomt. Voor mensen die de restanten van de Berlijnse Muur bezoeken is de muur geen prachtig bouwwerk maar een indrukwekkende herinnering aan een tijd die nooit meer voor zou moeten mogen komen. De Berlijnse Muur is het symbool van de Koude Oorlog, een periode waarin de wereldmacht in tweeën gedeeld was: het kapitalistische westen en het communistische oosten.
De Berlijnse Muur
Ontdek de Berlijnse Muur met een Trabant
Een unieke manier om de Berlijnse Muur te ervaren is tijdens een Trabi Safari. Je tuft zelf in een Trabant door de Duitse hoofdstad langs allerlei hoogtepunten inclusief restanten van de Berlijnse Muur. Tijdens de ervaring passeer je populaire Berlijnse bezienswaardigheden, waaronder: Potsdamer Platz, de Brandenburger Tor, Unter den Linden, de Dom van Berlijn, het Rotes Rathaus, de Fernsehturm, East Side Gallery, de Oberbaumbrücke en Checkpoint Charlie.
Reserveer je unieke Trabi-safari en ontdek de Berlijnse Muur vanuit dit icoon
Deze excursie wordt geleverd door GetYourGuide; onze betrouwbare partner voor tickets en excursies in Berlijn.
+ Privé-Trabi voor maximaal 4 personen of maximaal 330 kg
+ Elke reservering heeft een eigen auto die niet met andere mensen wordt gedeeld
+ Gids die het konvooi leidt
+ Gratis annuleren tot 24 uur van tevoren
Ontstaan van de Berlijnse Muur
De Berlijnse Muur is het indirecte gevolg van het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Nadat Duitsland capituleerde kregen de geallieerde machten het tijdelijk voor het zeggen in het voormalige Derde Rijk. Dit betekende dat ook de macht in de toenmalige hoofdstad Berlijn verdeeld werd. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie kregen ieder een deel van Berlijn toegewezen. Deze vier sectoren werden al in 1945 afgebakend en een jaar later werden er grenscontroles uitgevoerd binnen de stad door de Russen. Op 7 oktober 1946 werd de Duitse Democratische Republiek gesticht (DDR), ook vaak aangeduid als Oost-Duitsland. Het Sovjet-deel van Berlijn werd officieel de nieuwe hoofdstad van de DDR. Het nieuwe Oost-Berlijn werd steeds meer afgezonderd van West-Berlijn wat resulteerde in een zwaar bewaakte grens rondom West-Berlijn. Dit deel werd een westerse enclave binnen het door de Russen gecontroleerde socialistische deel van Duitsland. Er vluchtten zoveel Oost-Duitsers via West-Berlijn naar het vrije westen dat de Oost-Duitsers en Russen in 1961 besloten om de grens in Berlijn een fysiek lastig te passeren grens te maken. In de nacht van 12 op 13 augustus 1961 werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur. Het heeft slechts enkele weken geduurd voordat de kilometers lange betonnen muur een feit was.
De val van de Berlijnse Muur
Het jaar 1989 is het jaar dat het de val van het IJzeren Gordijn en het Oostblok ingeluid werd. Nadat de grens tussen Hongarije en Oostenrijk in mei van dat jaar geopend werd was het een half jaar later de beurt aan Berlijn. Op 9 november 1989 werd door de DDR-top aangekondigd dat iedere DDR-burger zonder enige beperking de grens over mocht. Het feit dat dit met onmiddellijke ingang was, was voor de bevolking van Berlijn aanleiding om feest te vieren en om het gewraakte symbool van de tweedeling af te gaan breken. Uitzinnige inwoners van Berlijn hakten stukjes uit de Muur. Pas twee jaar later was de Muur grotendeels afgebroken. Op dat moment was het communisme vrijwel overal ten val gekomen. In 1991 was met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie de Koude Oorlog voorgoed ten einde. Het herenigde Duitsland was op dat moment al volop bezig met het politiek en economisch herstellen van het land.
De Muur tegenwoordig
Wie Berlijn bezoekt die zal op veel plekken niet eens meer in de gaten hebben dat er ooit een metershoge betonnen muur gestaan heeft. Wat je nog wel kunt zien is dat er geen sprake is van een centraal historisch centrum, maar van een groot centrumgebied (Mitte) waarbij er verschillende gebieden zijn die de moeite waard zijn. Het grootste stuk aan oorspronkelijke muur is terug te zien aan de Mühlenstrasse in Friedrichshain. Hier staat een stuk muur van 1316 meter. Vlak na de val van de muur is dit stuk beschilderd door meer dan honderd kunstenaars. Het staat daarom tegenwoordig bekend als East Side Gallery. Het is een populair uitje onder toeristen en scholieren tijdens een tour door Berlijn. Aan de Bernauer Strasse is er een compleet herinneringscentrum te vinden over de Muur. Aan de Niederkircherstrasse is ook een flink stuk muur te vinden. Verspreid door Berlijn vind je nog af en toe een stukje muur (zoals op Potsdamer Platz). Ook kun je in de winkels en souvenirshops stukjes van de oorspronkelijke muur kopen. Verspreid over Berlijn staan er nog een vijftal wachttorens. De rest van de 302 wachttorens is uit het straatbeeld verdwenen.
Een onder toeristen zeer populair onderdeel van de vroegere grens is Checkpoint Charlie. Bij deze voormalige grensovergang tussen West- en Oost-Berlijn kon je vroeger naar Oost-Berlijn reizen. In 1990 verdween de oorspronkelijke grensovergang. Tien jaar later werd er een replica gemaakt van het wachthuisje. Daar gaan tegenwoordig toeristen massaal op de foto met als grenswacht verklede figuren. Bij Checkpoint Charlie vind je ook het Mauermuseum. Hier leer je alles over De Muur en de vele ontsnappingspogingen die de Oost-Duitsers succesvol of juist noodlottig gedaan hebben.
Een gezonde manier om de vroegere lokatie van de muur de ontdekken is via de Berliner Mauerweg. Deze fiets- en wandelroute heeft een totale lengte van maar liefst 160 kilometer. De route loopt langs de plek waar vroeger de Berlijnse Muur gestaan heeft.
Gedenkstätte Berliner Mauer
Als je aan ons vraagt waar je het beste kunt zien hoe de Berlijnse Muur er vroeger uitgezien heeft, dan is daar maar één antwoord op mogelijk: de Gedenkstätte Berliner Mauer. Aan de Bernauer Strasse staat een stuk van de Muur die vrijwel intact gebleven is. Je kunt dit deel niet betreden, maar vanaf een uitzichtpunt aan de overkant van de straat bekijken. Op een paar plekken langs de Bernauer Strasse zie je nog stukken van de Muur. Door middel van drie meter hoge ijzeren staven wordt aangegeven waar de Muur verder nog gestaan heeft. Op de grond kun je zien hoe de tunnels liepen die onder de muurzone gegraven werden. Sommige tunnels zijn gegraven door mensen die van Oost-Berlijn naar West-Berlijn wilden vluchten. Je ziet hier ook een tunnel die door de Stasi aangelegd is met als doel om de ondergrondse ontsnappingspogingen te verijdelen.
De uitzichttoren is onderdel van het gratis toegankelijke documentatiecentrum. Hier leer je alles over de Berlijnse Muur, de ontsnappingspogingen en de impact die het had op de samenleving. Het uitzichtplatform dat een goed beeld op het bewaard gebleven stuk muurzone biedt zit op de vijfde verdieping van het documentatiecentrum. Op maandagen is het documentatiecentrum en het platform gesloten.